Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Znajdziesz nas tutaj

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Historia ZNP w UJ

Genezy współczesnego ruchu związkowego w Uniwersytecie Jagiellońskim szukać należy jeszcze w Towarzystwie Nauczycieli Szkół Wyższych (TNSW), powołanego przez pracowników naukowych Krakowa w 1884 r., które stało się jeszcze tego samego roku częścią wszechgalicyjskiej organizacji o tej samej nazwie. Towarzystwo to skupiało pracowników naukowych wyższych uczelni i nauczycieli szkół średnich. Działalność polegała na podnoszeniu poziomu polskiej oświaty i nauki a także na koleżeńskiej pomocy członkom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. Wielu aktywnych członków Towarzystwa pracowało na Uniwersytecie Jagiellońskim. Należeli do nich wybitni profesorowie jak Michał Bobrzyński, Kazimierz Morawski, August Witkowski, Kazimierz Nitsch, Wincenty Zakrzewski, Stanisław Zaręba. Członkostwo w tej organizacji postrzegane było jako kwintesencja etosu polskiego inteligenta.

Po odzyskaniu niepodległości działalność związkowa na Uniwersytecie Jagiellońskim miała charakter mocno sfragmentaryzowany. Poszczególne statusy pracowników posiadały własne, odrębne organizacje związkowe. Do przełomu doszło w 1930 r., kiedy to w Krakowie powstał Związek Nauczycielstwa Polskiego, który w Zarządzie Głównym utworzył Sekcję Szkół Wyższych, na czele której stanął prof. Tadeusz Kotarbiński. TNSW postanowiło pozostać organizacją w pełni niezależną i połączyć się z ZNP dopiero w 1945 r.

Po II wojnie światowej zachował się tylko podział związków na skupiających pracowników nauki i pracowników administracyjnych, który ostatecznie został przezwyciężony w 1947 r., kiedy to powołano do życia Sekcję Szkolnictwa Wyższego i Instytucji Naukowych ZNP. Na jej czele stanął profesor Uniwersytetu Warszawskiego Tadeusz Manteuffel. Jeszcze tego samego roku doszło do przekształcenia organizacji związkowej w Uniwersytecie Jagiellońskim, której przewodził wtedy prof. Zenon Klemensiewicz. ZNP stał się pierwszą organizacją związkową otwartą na wszystkich pracowników Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ten charakter ZNP w UJ zachowuje do dnia dzisiejszego.

Ciosem dla ZNP w UJ było wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 r., z czym wiązała się delegalizacja wszystkich związków zawodowych. Do reaktywowania działalności związku doszło dopiero 10 marca 1983 r. z inicjatywy pięćdziesięcioosobowej grupy, która wyłoniła piętnastoosobowy Komitet Założycielski. Po ukonstytuowaniu się nowych władz, zdecydowano się na zrzeczenie się prawa do majątku zdelegalizowanej organizacji związku zawodowego Solidarności w UJ. Gotówkę przeznaczono na nagrody i zapomogi dla znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej pracowników uczelni. Wtedy też przyjęto ostateczną nazwę, którą związek posługuje się do dzisiaj: Związek Nauczycielstwa Polskiego w Uniwersytecie Jagiellońskim.